Eg har lese den fyrste boka i Napoli-kvartetten av Elana Ferrante, den «kjende ukjente forfattaren» frå Italia vi ikkje veit kven er. Ho har likevel verte eit verkeleg stort namn på lepper i mangfaldige land. Eg synest det er skikkeleg gøy at ein slik bestseljar kjem ut på nett nynorsk her i Noreg. Det er jo færre som les nynorsk enn bokmål, bokmål er meir overalt trykket og skrevet, og i omsetningane av Elana treff nynorsken med oss ein storarta soliditet og syngjande, levande eleganse på same tid. Eg frydar meg.
«Ei heil verd» har trykket de fire romanane som utgjer kvartetten til brystet sitt. Dei er om Lila og Elana, og fyrste boka, Mi briljante venninne (Samlaget 2017) som eg no har lese, sette i gong lesefeber og dei andre bøkene har haldt fram suksessen hos eit stort publikum. Eg koste meg også med lesinga. Eg kom inn i ei anna verd enn mi eiga, med lange familieband, bråkete konfliktar, djupe venskap og samansette kjærleiksforhold. Eg lærte om menneske, skulesystem, status og kjensler.
Historia i fyrste bok blir fortalt av Elena, som får vite at Lila er sporlaust forsvunnen saman med alt ho eig. Det er ikkje eit fotografi, eit hårstrå, ingenting ligg att. Den forsvunne diamant, tenkjer eg når eg no har lese boka ferdig. Elana måler fram forteljinga, og vi får eit stort bilete av jentene, nærast ein spelefilm, boka er såkalla filmatisk.
Vi møter oppveksten deira i ein pulserande bydel i utkanten av Napoli. Vi fylgjer dei to jentene i skule og familieliv, i brutale gater og i klasseskilje og mellom ulike familiars kamp for status og berekraftige liv. Lila sin familie er skomakarar, og Lila som var eit stort von på skulen, sluttar studiane for å hjelpe til med butikken. Elana, dottera til portnaren, fortset sin skulegang, men kan ho nokon gong, på nokon måte, nå så langt som Lila? Lila blir gift, berre 16 år gamal. Elena målar seg mykje opp mot venninna, hamner ofte kald i skuggen.
Tittelen, Mi briljante venninne, saman med Elana sine skildringar av venninna, fekk meg til å tenkje: kan eg vere ei briljant venninne? Dei to las så mykje, var elevar lærarane blei imponerte over. Kan eg ha noko andre kan verte imponerte over? Kan eg vere ein ven? Eg blei nyfiken, interessert og stelte meg sjølv mange spørsmål. Eg fekk også lyst til å lære å kjenne dei menneska eg omgåst, i lys av Elana og Lina. Har mine vener, kollegaer og kjenningar same slags kjensler og behov? Kan eg vere med å dekke dei, som ein ven av dei?
Eg har lyst å lese dei tre neste bøkene også, men eg tar dei etter kvart, dei er ikkje i bokhylla mi enno diverre. Men dette er også en bokserie eg synst det kan vere fint å lese, og nyte, reflektere rundt og så bortetter, langsamt, teke dei over langen. Dei omtrent 400 fyrste sidene, bok nummer ein innkvarterte meg med, gav meg gode kjensler. Fem auge på terningen frå meg.
Andre bøker eg har hatt glede av å lese av Elana så langt: Den frittståande Romanen Kvelande kjærleik (Samlaget 2018) og barneboka med flotte illustrasjoner, Natt på stranda (Samlaget 2017).
aspergerinformator.com 